Maandag ben ik naar het Waterschap Zuiderzeeland getogen in Lelystad om mijn zienswijze toe te lichten over de waterzuivering in mijn helofytenfilter. Directe aanleiding was dat het Waterschap onlangs na de constatering van een (minimale) overschrijding van de norm een voornemen tot dwangsom in een aangetekende brief heeft toegestuurd. Daarover heb ik mij al eerder boos uitgelaten: Het Waterschap communiceert met dreigbrieven en dwangsommen.
Maar ik houd toch hoop dat het Experiment Oosterwold en met name Waterzuivering niet eindigt in een juridische touwtrekkerij voor de rechter. Ik hoop toch dat alle partijen, wij als bewoners, leveranciers van systemen, gemeente en het Waterschap willen bijdragen aan een goede uitvoering en evaluatie van de waterzuivering in Oosterwold.

Ik werd vriendelijk ontvangen door een commissie van drie personen voor Handhaven, Waterprocedures en Waterbeheer.
Omdat ik al eerder mijn argumenten in brieven heb toegelicht, en de afgelopen week de rapporten over waterzuivering in Oosterwold heb doorgeworsteld, kon ik mijn motivatie redelijk helder en in volzinnen voor het voetlicht brengen.

Het belangrijkste is dat ik van het Waterschap een actieve bijdrage verwacht aan het totstand komen van goede waterzuivering in Oosterwold. Daar hoort bovenal goede afstemming met andere betrokken bij: bewoners, leveranciers, gemeente. En het Waterschap reageert helemaal niet op brieven met toelichtingen, noch op verzoeken van leveranciers om nieuwe systemen de tijd te geven om een evenwicht in zuivering te realiseren.
In het onderzoek dat CEW vorig jaar uitvoerde naar de helofytenfilters, kwam ons Helofytenfilter goed uit de test: alle resultaten beneden de norm. Maar op de toegestuurde rapportage reageert het Waterschap niet. Als onderzoeker zou je jezelf toch kunnen afvragen: Hoe komt het dat de ene meting verschilt van de andere meting?

Ook meen ik dat de bemonstering door het Waterschap geen goed beeld geeft van de vervuiling en risico’s.
De bemonstering van concentraties is geen valide meting van de mate van vervuiling van het oppervlaktewater, omdat de hoeveelheid vervuiling niet wordt gemeten. Wij zijn heel zuinig met water, en bovendien verdampt een groot deel van het water in de helofytenfilter. Daardoor geven de concentraties geen goed beeld van de hoeveelheid vervuiling.

De wijze van bemonstering gebeurt niet in overeenstemming met de eigen richtlijn van het Waterschap, omdat ze oud water vissen uit de controleput, in plaats van het verse uitstromende water te meten.

Het Waterschap houdt in de bemonstering geen rekening met de tijd die een nieuw of gerenoveerd systeem nodig heeft om tot normale werking te komen. Bij ons was het systeem net drie weken gerenoveerd toen ze kwamen meten. Dan levert de meting nooit een zinvol resultaat op.  De opmerking “dan had de leverancier het systeem eerder moeten reviseren” voelt koud. Na de vorige meting zijn we met de leverancier en met CEW in overleg gegaan. Onze leverancier heeft mogelijkheid van verbetering gevonden en moest daarna zo’n 60 filters vervangen. Dat wij toevallig een van de laatste waren valt buiten onze invloed, en doet ook geen recht aan de inspanning van Wetlantec. Als een nieuw systeem een half jaar nodig heeft om in te regelen, dan is de termijn tussen de tweede en derde bemonstering sowieso te kort. Dat voelt niet als “schouder aan schouder” gezamenlijk experimenteren en werken aan de beste waterzuivering.

Terug naar de metingen. De bemonstering houdt geen rekening met grote variatie in hoeveelheid, concentraties en verdamping gedurende de dag en de seizoenen. Doordat er een achttal metingen worden uitgevoerd, is er een grote kans dat tenminste één meting een uitschieter vertoont, terwijl de gemiddelde concentratie in orde is. (in onderzoekstermen heet dat een vergrote kans op fout-positieve uitkomsten van de meting).

Laat ik verduidelijken: Ik baal er ook van dat mijn Helofytenfilter niet de eerdere testen glansrijk is doorgekomen, en ik ben blij dat onze leverancier Wetlantec ons systeem heeft gereviseerd, maar dat heeft toch geleid tot drie (verschillende) normoverschrijdingen. Wij hopen op verbeteringen, die Wetlantec ook verwacht, maar het blijft de vraag of de bemonstering door vertekening en toeval niet blijvend een risico van normoverschrijding oplevert.

Mijn toelichting van de zienswijze op de normoverschrijdingen staat los van de analyse van de rapporten die de gemeente onlangs na een WOB verzoek heeft gepubliceerd op de website MaakOosterwold. Daar studeren we met een paar bewoners op, en hopen hierover met het Waterschap en andere betrokken van gedachten te wisselen.

Wordt vervolgd.