Op vrijdagavond 16 juni hebben we drie ecologen uitgenodigd om op het terrein van het Paradijsvogelbosje nachtvlinders te tellen. Dat is niet de eerste keer. In 2018 hebben Ton, Victor en André, die zich het 'Biotrio Almere' noemen, ook nachtvlinders geteld. Een mooie gelegenheid dus om te bekijken of er verschillen zijn. In het landschap zijn de verschillen we enorm. Zaten we in 2018 nog op een open vlakte, nu zitten we in een een ruige bosschage die de term Voedselbos begint waar te maken. 

In het Amfitheater heeft Victor een nachtvlinderval neergezet. Dat is een Kist met een sterke lamp erin, en twee doorzichtige plastic platen, die ervoor zorgen dat de vlinders die op het licht afkomen in de kist vallen en er niet uitvliegen. 

Op twee plaatsen op het terrein hebben we een wit laken opgehangen, met een sterke lamp erop. Het licht trekt vlinders aan, en vele gaan na enige tijd op het laken stil zitten. Dan zijn ze goed te observeren. Dat gaat tegenwoordig relatief makkelijk door met een telefoon een ingezoomde foto te maken, waarna een identificatie-app de soort met grote betrouwbaarheid identificeert. Het BioTrio zet deze waarnemingen vervolgens op het internet op waarnemingen.nl. 

Er komen niet alleen nachtvlinders af op het licht. Ook ontelbaar veel muggen, torretjes, wantsen, sprinkhanen, sluipwespen, bootsmannetjes, langpootmuggen, een paar Sint-Jansvlinders (wat dag-actieve nachtvlinders zijn). Op de foto hiernaast kan je mooi zien hoe vol het laken zit.

Het was die vrijdag heel mooi weer. De ecologen hadden speciaal een nacht uitgekozen zonder maanlicht, want dan kunnen de vlinders veel beter gelokt worden met het licht. Naast het observeren is er ook voldoende tijd en gelegenheid om te kletsen met een glaasje van 't een of ander erbij. En tegelijkertijd verwonderd te zijn over zoveel nachtelijk leven.

Spectaculair waren vooral twee soorten Pijlstaarten: de Populierenpijlstaart en Ligusterpijlstaart. Hele grote beesten, die na verloop van tijd stil gaan zitten op het laken, of zelfs op je vinger. Maar de ecologen zijn minstens even gebiologeerd door hele kleine motjes; want de sport is vooral om zeldzame soortjes te spotten, ook als dat een normale sterveling ontgaat, omdat alle motjes op elkaar lijken. Als je overigens de gelegenheid krijgt om deze kleine beestjes uitvergroot te bekijken dan wordt de verwondering alleen maar groter over zoveel schoonheid. En dat voor insekten die vooral 's nachts leven!

Ton heeft zelf een bijdrage geschreven voor deze blog, die we graag hieronder weergeven: 

In de nacht van 16 op 17 juni 2023 heeft het Biotrio Almere voor de tweede keer een nachtvlindersessie gehouden in het Paradijsvogelbosje. Het Biotrio (bestaande uit André van de Berg, Victor Eggenhuizen en Ton Eggenhuizen) hebben zich een aantal jaren geleden ten doel gesteld om de biodiversiteit van Almere in kaart te brengen. Dat het Paradijsvogelbosje een prima plek is om die biodiversiteit te onderzoeken, blijkt wel uit het feit dat het Biotrio voor de tweede keer te gast was. De eerste keer was op 23 juni – 24 juni 2018. De nagenoeg gelijke datum in het jaar maken een vergelijking bovendien goed mogelijk.

In 2018 werden 53 verschillende nachtvlindersoorten geregistreerd, vijf jaar later maar liefst 83 soorten. Toch zijn er niet alleen maar 30 soorten nieuw bijgekomen, want slechts 19 soorten zijn in beide jaren gezien. Dat maakt dat nu in totaal 117 nachtvlindersoorten in het Paradijsvogelbosje zijn genoteerd.

Er waren deze keer ook bijzondere waarnemingen: De Gegolfde Lichtmot en de Grote Spikkelspanner zijn pas een keer eerder waargenomen in Almere

In Nederland komen ongeveer 2400 verschillende soorten nachtvlinders voor, dus die 117 soorten lijkt maar betrekkelijk weinig. Toch is dit aantal voor twee vangsessies heel behoorlijk. De teller van een tuin in Muziekwijk waar al veel langer (en van april tot in oktober) een nachtvlinderonderzoek loopt, staat op 250 soorten en de teller in de Hoekwierde waar ook al veel langer in zelfs drie tuinen wordt gekeken staat op 500 soorten.

Veel soorten nachtvlinders vliegen in een beperkte periode van het jaar, iedere soort heeft zijn eigen vliegperiode. Daardoor lijkt een vangsessie vroeger of later in het jaar in het Paradijsvogelbosje zeker kansrijk om de soortenlijst nog verder uit te breiden.

Ton, Victor, André, veel dank en uiteraard zijn jullie opnieuw welkom, op andere momenten in het seizoen, en over een paar jaar ook weer, om de groei van biodiversiteit in het Paradijsvogelbosje te monitoren.

De laatste vier foto's zijn van Victor Eggenhuizen, van boven naar beneden: Koperuil, Grote Spikkelspanner, Hopwortelboorder, Oranje Bruinbandspanner.